|
Die avond toen ik Shakespeare op de kat liet vallen speelde B.B. King op zijn gitaar ten zuiden van Lake Union. Hij vierde zijn tachtigste verjaardag. Flarden muziek drongen ons raam binnen. Het was een warme zomeravond midden augustus. Maan aan de hemel. Sterren aan de hemel. Ik beeldde me in hoe B.B. Kings ervaren vingers behendig langs de hals van de gitaar gleden trance extase op zijn gelaat waarachter zovele jaren schuil gingen. Jaren optreden en met een bus rondtoeren. Om daar over het water een hoogtepunt te bereiken zijn gitaar gierend tijdloze tonen uit de zomerlucht persend. Mensen op de tribune. Eerst dacht ik dat deze zwakke muziektonen afkomstig waren van een stereo-installatie die hierboven was blijven aanstaan. Ik hoorde onze buren naar buiten gaan. Ik dacht dat ze hun muziek hadden laten aanstaan. Hun radio misschien. Muziek die zacht aan het spelen was voor een lege kamer. De aanwezigheid van muziek zonder enige toehoorder. Tonen die nergens heen leiden. Maar het was B.B. King. B.B. King de koning. De koning der wateren. Koning van de gitaarhals. Koning van de blues. Een koninkrijk van klank geklutst en gebakken om als een klank van spiegels te lijken. Klank is een klank is een klank. In een klank onderscheiden we lagen tijd. Het geluid van water. Het geluid van een gitaar. Ervaren grabbelende rusteloze vingers rondom een gitaarhals.
Die avond toen ik Shakespeare op de kat liet vallen verscheen Mick Jagger aan het einde van de nieuwsuitzending op het Franse televisiekanaal TV5 waarop we geabonneerd zijn zodat we kunnen proeven van de Frans-Gallische cultuur via een satelliet onderschept en ons appartement binnengeloodst Mick Jagger en de Rolling Stones hij zingt met de hem gebruikelijke energie het heen en weer stappen het zich in bochten wringen het stoten en stompen de uitzinnige en opgewonden aanblik zelfs als zestiger ziet hij er jeugdig uit hoewel de rimpels en de plooien van de ouderdom hem vergeleken met de androgyne look van de jaren zestig een buitengewoon ruig voorkomen geven is hij un veillard encore vert een oude ruige dinosaurus uit de sixties nog altijd even strijdlustig en speels ondeugend. De man is tijdloos. Zijn Cheshire-grijns onmiskenbaar en uitdagend als altijd. Het nieuwsitem had te maken met de release van een nieuw Stones-album waarin Jagger met bijtende spot over de hypocrisie van Bush en zijn trawanten zingt “you call yourself a Christian/ I think you’re a hypocrite/ you call yourself a patriot/ I think you’re a crock of shit.” Crock of shit werd onderaan het scherm in het Frans vertaald als sac de merde. Mick lichtte in vloeiend Frans het nummer ‘Sweet Neo Con’ toe: c’est très clair, tout le monde peut comprendre, mais, voilà… c’est pas personnel.
Die avond toen ik Shakespeare op de kat liet vallen stonden Bush Rice en Rumsfeld aan de kant van een onverharde weg met op de achtergrond de Texaanse prairie de 650 hectaren grote ranch van Bush een zwarte limo vlakbij gestationeerd Bush gaf zijn praatje voor de micro van CNN. Fox News. Hij betuigde zijn sympathie aan Cindy Sheehan maar zou zich echter niet uit Irak terugtrekken. De prijs voor een vat ruwe olie steeg op de handelsbeurs van New York tot 66 dollar. Het Ministerie van Justitie was van oordeel dat het Pentagon het recht heeft om eenheden van de National Guard in te zetten los van de goedkeuring van de staatsgouverneurs. De meteoorregen, de Perseïden, bereikte een hoogtepunt. Een man uit Branson, Missouri, veranderde zijn naam in het pronomen ‘zij’. Een moeder liet het webadres van een goksite op haar voorhoofd tatoeëren nadat ze per opbod advertentieruimte op haar hoofd had verkocht om het schoolgeld voor haar zoon te betalen. Een hond trof in een bos ten zuiden van Nairobi een baby aan en nam het kind bij zijn luiers op en droeg het langs een drukke weg en onder een omheining met prikkeldraad door en zette het neer naast haar eigen puppies. Wal-Mart beriep zich op een in onbruik geraakte rechtsregel om een schadevergoeding van 150 dollar te eisen van een koppel uit Oregon dat vergeten was om 10 dollar te betalen voor compost. Een vrouw uit Jacksonville, Florida, verliet het restaurant bij een hitte van 35 graden en riep opgewekt “Oké, laten we gaan shoppen!”
Die avond toen ik Shakespeare op de kat liet vallen zat de kat verscholen onder vier bladen van een met afplakband samengehouden weekblad. De kat steekt zich graag weg onder het papier. Als je een pingpongballetje door een tunnel in het papier rolt nadat het helemaal verfrommeld is dan vindt de kat het leuk het pingpongballetje er terug uit te slaan. Hij doet dit alsmaar opnieuw zoals een voetbalkeeper. Bal rolt naar binnen. Bal wordt naar buiten gemept. Als je een stok met aan het uiteinde een pluimpje neemt en onder het papier schuift zal de kat het klauwen het beetpakken en eraan sleuren en erin bijten en ermee worstelen. De kat vindt het echt leuk onder het papier dat af en toe mijn aandacht trekt daar het vol advertenties staat voor vrouwelijke seksuele diensten. Victoria, Jasmine, Miranda, Kristy, Gigi, en Nikki. Meesteres Matisse. Transseksueel Naomi. Escortservice Governer. Lisa, Katie, Celeste. Bambi, Veronica, Candi. Ultieme erotische geheimen. College babes. Videospecials. Persoonlijk contact. Namiddagvermaak. Hete nieuwe meiden. Jonge bereidwillige seksbommen. Vrouwen met blote billen vrouwen die vooroverbuigen om een overweldigend decolleté te benadrukken. Al bij al een veeleer wansmakelijke merchandising van seks. Zoals het bezorgen van pizza’s. Seks aan huis. Warme rondingen. Jong & uitdagend. Heet & ondeugend. Zoals een pizza met pepperoni.
Die avond toen ik Shakespeare op de kat liet vallen hadden we naar Julius Caesar gekeken met Louis Calhern als Caesar, James Mason als Brutus, John Gielgud als Cassius, en Marlon Brando als Marcus Antonius die er flets en jong en bijzonder innemend uitzag. Voor het eerst had ik het uiteindelijk beet uiteindelijk begreep ik waarom die kerels Caesar moesten vermoorden. Niet te geloven dat ik zo traag van begrip was. Het is zo klaar als wat. Caesar staat op het punt om tot keizer voor het leven te worden gekroond. Hoe beangstigend hoe weerzinwekkend moet zoiets niet zijn voor een groep medestanders. Vooral als je weet hoe dodelijk die man in werkelijkheid is. Hoe overgeleverd aan grillen en kuren. Dus toen de film gedaan was wou ik mijn grote editie van Shakespeare bovenhalen. De Riverside Shakespeare met een zestiende-eeuwse damasten broderie als coverafbeelding voor en achter een hoveling in wambuis en pofbroek die een dame in een roze fluwelen gewaad ten dans vraagt terwijl een vos vrolijk tussen hen in springt en een grote slak zich raar genoeg net achter de vrouw bevindt. Dit is een zwaar boek. Een boek dat ik alleen maar tevoorschijn haal bij speciale gelegenheden. In dit geval de speech van Cassius in de eerste act van de tweede scène. Wat een indrukwekkende speech is omdat hij de sterfelijkheid van Caesar benadrukt. De taal is zo levendig. Zo formidabel fris en turbulent. “The torrent roar’d,” zegt Cassius “and we did buffet it/ With lusty sinews, throwing it aside/ And stemming it with hearts of controversy.” Heerlijk, die zin. “Hearts of controversy.” Wat een wonderbaarlijk verbeelde scène. Ik moest me er telkens opnieuw in verdiepen. Alleen greep ik naar het boek op de plank met net iets te veel enthousiasme. Mijn grip was nog niet vast genoeg en het boek gleed uit mijn hand en tuimelde op de grond. Viel op de kat. Viel op Victoria, Jasmine, Miranda, Kristy, Gigi, en Nikki. Viel op Meesteres Matisse. Plette de transseksueel Naomi. Kreukte Celeste. Maakte Bambi met de grond gelijk. Verpulverde Candi. En de kat? De kat was er niet. De kat was buiten mijn weten om weggeglipt. Godzijdank voor de kat. De steelsheid van een kat. De voorzichtigheid van een kat. De wispelturige friemelige kat.
Die avond toen ik dacht dat ik Shakespeare op de kat liet vallen voelde ik een opluchting zoals iemand die per ongeluk door het rood rijdt zonder te botsen, een opluchting zoals iemand die van een hoge afgrond valt om te constateren dat hij aan het dromen was. Maar de opluchting komt niet onmiddellijk. Het duurt even. Die paar seconden waarin de werkelijkheid van het bed de lakens en de kamer binnendringt en het slaperig brein doordringt zodat uiteindelijk de droom oplost en opnieuw met de nacht versmelt waar hij vandaan kwam. Er was geen afgrond, hoewel de fictie van het vallen, de droom van het vallen zo reëel leek dat het brein ervan overtuigd was dat al het dwarrelen en wervelen en de spartelende ledematen en de grond die naderbij kwam volkomen echt waren. Of soms zit er realiteit in de irrealiteit. Of een droom kan een kleverige massa zijn. Zo echt als regen. De tijdspanne waarin ik dacht dat er een kat zou zijn en er geen kat was, was dat heerlijk momentum dat we fictie noemen. Zoals een woord dat staat voor iets dat er eigenlijk niet is. Iets wat er niet is maar toch echt aanvoelt. Maar wat is dan het essentiële verschil tussen wat men gelooft en wat feitelijk bestaat? Als het gevoel reëel is, is de fictie dan ook niet reëel? In zekere zin reëel? In zekere zin vochtig en daadwerkelijk, als een tong? Zo reëel als Jasmine en Candi en Meesteres Matisse? Zo reëel als Caesar? Zo reëel als Bush? Is Bush reëel? Wat hij zegt is niet reëel. Hoewel sommigen menen dat het wel degelijk reëel is. Waar trek je dan de lijn? De lijn tussen verwachting en praktijk? Tussen regenbogen en algebra. Resine en rede? Paradigma en paradijs? Die avond toen ik dacht dat ik Shakespeare op de kat liet vallen, was een avond als alle andere met dit ene verschil. Er was geen kat waar ik dacht dat er een kat was. Een verdraaide waarheid dus. Geen leugen, maar een valse waarheid. Geen leugen, maar een opeenhoping van vermoedens. Het samenvallen van waarheid en onwaarheid. Een aanwezige afwezigheid. Een afwezige aanwezigheid. Een fictie. Een fictie die ik op de kat liet vallen. Een realiteit die ik op de kat liet vallen. Die er overigens niet was. Die ergens anders was. Waar ficties ontstaan. En Shakespeare tot leven komt.
|
|
|
